Sinds eind februari 2021 nemen we stap voor stap het nieuwe systeem van de metrobeveiliging in gebruik. We rijden nu nog vooral op zondagen en soms op maandag en zaterdag met dit nieuwe systeem. Dit gaan we heel binnenkort uitbreiden. De ingebruikname van het nieuwe systeem gaat niet zonder horten of stoten. Op 16 mei stonden voor de derde keer alle metro’s stil vanwege een storing in het systeem. Hoe ontstaan deze storingen, hoe lossen we ze op en wat kunnen reizigers de komende periode verwachten? We vragen het aan Greet Burkels (implementatiemanager metrobeveiliging, gemeente Amsterdam) en Gerard Scheffrahn (programmadirecteur metrobeveiliging, gemeente Amsterdam).
Het treinbeveiliging- en verkeersleidingsysteem zorgt voor veilig metroverkeer dat volgens de geplande dienstregeling verloopt. Het bestaande systeem is 40 jaar oud en aan vervanging toe. In 2012 heeft de gemeente Amsterdam een contract gesloten met het Franse bedrijf Alstom voor de levering van het nieuwe CBTC-systeem. Dit Communication Based Train Control-systeem wordt wereldwijd gebruikt. Toch is het gebruik hiervan in Amsterdam uniek. Gerard: “In Amsterdam hebben we een bijzondere lijnvoering vergeleken met andere steden. Daarom hebben we grote aanpassingen in het standaard systeem laten maken. Veel maatwerk dus. Helaas verhoogt dit wel de kans op kinderziektes.”
Van testervaring naar praktijkervaring
Voordat het systeem gefaseerd in gebruik is genomen, is er 150 dagen op simulatoren en ruim 75 nachten en meerdere verlengde testnachten op de baan getest. Hoe kan het dan gebeuren dat door een storing in het systeem tot 3 keer aan toe alle metro’s stilstonden? Greet: “We konden alleen in de nacht testen op de metrobaan. Hierbij hadden we effectief maar 3 uur testtijd beschikbaar om met enkele metro’s het systeem te testen. In enkele weekenden hebben we 7 uur kunnen testen met maximaal 24 metro’s. Door deze testen hebben we al veel kinderziektes kunnen ontdekken en oplossen, voordat we het systeem met reizigers gebruikten. Helaas was het door de beperkte testtijd in de nachten niet mogelijk om zogenaamde ‘stresstesten’ te doen. Hierbij controleren we of het systeem goed blijft werken als we met veel metro’s voor lange tijd aaneengesloten rijden. Alleen door het systeem in de praktijk (en dus voor langere tijd) te gebruiken, zien we hoe het systeem zich onder deze omstandigheden gedraagt. De drie grote storingen van de afgelopen periode deden zich pas na 10-12 uur aaneengesloten gebruik voor. Dit verklaart waarom we hier eerder niet tegenaan zijn gelopen.”
Stap-voor-stap
“Het stap-voor-stap in gebruik nemen is een bewuste keuze geweest”, vervolgt Gerard. “We hadden er ook voor kunnen kiezen om de ‘stresstesten’ uit te voeren voordat we het systeem met reizigers gebruikten. Dit zou alleen betekenen dat er voor enkele maanden geen metrovervoer voor reizigers zou zijn geweest. Dat zou ongekend zijn voor een stad als deze met zoveel metroreizigers. Om overlast bij reizigers te voorkomen, kozen we er dus voor het systeem geleidelijk in gebruik te nemen. We zijn gestart met het gebruik op zondagen en breiden het gebruik daarna uit naar andere dagen. Als alles goed gaat, rijden we steeds meer dagen aaneengesloten onder het nieuwe systeem. Met als doel in de zomer elke dag, om dan niet meer terug te schakelen naar het oude systeem.”
Hard werken, opleiden, leren en aanpassen
Er is nu al best wat dagen met het nieuwe systeem gereden en naast de drie storingen gaan dingen wel vaker niet helemaal zoals we zouden willen. Greet: “Ondanks dat de reizigers hier – gelukkig – vaak weinig tot niks van merken, werken we achter de schermen hard om dit op te vangen. De oplossing zit soms in een softwareaanpassing of in het aanpassen van een werkinstructie waarmee we de storing kunnen verhelpen.” We zijn zeker niet ontevreden over hoe het gaat, vervolgt Greet. “We leren ontzettend veel en alleen door met het systeem te werken, maken we het beter. Er zijn nog genoeg uitdagingen en helaas kunnen we niet uitsluiten dat we in de toekomst geen (nieuwe) storingen krijgen. Wel wordt de kans kleiner als we het systeem langer inzetten en GVB als gebruiker van het systeem nog meer ervaring heeft opgedaan. We blijven met elkaar hard werken, opleiden, leren en aanpassen. Maar zélfs na jaren kan er een unieke situatie optreden waarop in de software niet is gerekend.”
Seintje!
Op gvb.nl/metro staan de data waarop we onder nieuwe systeem rijden en wat dit voor reizigers betekent. Actuele reisinformatie en mogelijke verstoringen geven we aan via de gebruikelijke GVB reisinformatiekanalen. Reizigers kunnen ook een Seintje ontvangen bij actuele verstoringen op hun favoriete lijn(en). Aanmelden hiervoor kan via de GVB app.