Richard Veleke en Fred Gehring zijn twee van onze bovenleidingspecialisten. Zij hebben als taak om onze trams en metro’s in beweging te houden. Dit doen zij voornamelijk tijdens de nachtelijke uren, het enige moment waarop er niet elke paar minuten een tram of metro over hun werkplek rijdt.
Het ophangwerk van bovenleidingen gebeurt alleen ’s nachts tussen half twee en half vijf, met voorbereiding vanaf één uur en uitloop tot vijf uur. “De tram moet door blijven rijden,” vertelt Fred. “In zo’n korte tijd ons werk doen maakt het heel uitdagend.” Specialistisch is het ook: de ophangsystemen bevestigen, de spandraden ophangen en de daadwerkelijke koperen rijdraden met een diameter van twaalf millimeter, die wij kennen als bovenleiding. “We werken met speciale apparatuur waarmee we de draad uiteindelijk met een tegenspanning van duizend kilo op zijn plek hangen. Dat is best zwaar”, vertelt Fred.
Richard Veleke en Fred Gehring werken aan de bovenleiding op station Amstel. Met hun collega’s leggen ze daar de bovenleiding aan. De nieuwe bovenleiding hangt al, naast de oude. “We berekenen nauwkeurig waar de bovenleiding moet komen te hangen, dit doen we nog voordat het nieuwe spoor volledig is gelegd”, legt Richard uit.
Echt een vak
Fred doet dat zware werk inmiddels niet meer. Zijn zoon behoort tot de jongere garde die er juist net voor opgeleid is. “Wat wij kunnen, leer je alleen maar binnen ons bedrijf”, legt Richard uit. “Als je hier binnenkomt na je opleiding elektrotechniek, word je meteen onderdeel van een ploeg. Na ongeveer drie jaar ben je volwaardig monteur en ben je compleet op elkaar ingewerkt.” Fred voegt toe: “Het is echt een vak. Je bouwt dingen waar verder niemand iets van weet.”
Foto: Ge Dubbelman
Steeds drukker
Overigens werken deze medewerkers niet alleen aan de bovenleiding, maar werken ze met alles wat met elektra te maken heeft. Fred: “Bijvoorbeeld de wisselverwarming en het onderhoud van de gelijkrichterstations. Dat zijn een soort transformatorhuisjes, zowel voor tram als metro, die stroom zo omzetten dat het voor onze voertuigen gebruikt kan worden.” Bovendien onderhouden ze natuurlijk de bovenleiding, die slijt door gebruik. Bij een diameter van 7,6 millimeter moeten de leidingen vervangen worden. Ze gaan gemiddeld vijftien tot twintig jaar mee, maar op sommige drukke trajecten maar tien jaar. “En vergeet ook niet hoe vaak bovenleiding door werkzaamheden stukgetrokken wordt”, stelt Richard. “Het is steeds drukker in de stad. Deze week heb ik de eerste drie dagen al vier keer de bovenleiding moeten repareren.” Ondanks de drukte en het zware werk zijn de twee heren blij met hun baan. Fred: “Wat is nou mooier dan de vrijheid hebben en ervoor te zorgen dat alles in de stad op orde is?”